ວັນທີ 15 ມີນາ 2018 ນີ້, ຫ້ອງການກະຊວງ ຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ ໄດ້ແຈ້ງຂ່າວສະພາບມົນລະພິດທາງອາກາດຢູ່ ສປປ ລາວ ກໍຄື ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ແລະ ບັນດາແຂວງໃກ້ຄຽງ ທີ່ເກີດມີໝອກຄວັນປົກຫຸ້ມເປັນບໍລິເວນກວ້າງ. ຜ່ານການວັດແທກຄຸນນະພາບອາກາດ ໃນລະຫວ່າງວັນທີ 9-14 ມີນາ 2019 ເຫັນວ່າຄ່າຝຸ່ນລະອອງຂະໜາດ 2,5 ໄມຄຣອນ ຫລື PM-2,5 ສູງກວ່າມາດຕະຖານ ແລະ ເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ. ສຳລັບວັນທີ 11 ມີນາ ເຫັນວ່າຄ່າຄວາມເຂັ້ມຂຸ້ນ ຂອງ PM-2,5 ສູງເຖິງ 108,9 pg/m3 ແລະ 12 ມີນາ ເພີ່ມສູງຂຶ້ນເຖິງ 172,1 pg/m3 ເຊິ່ງສູງກວ່າຄ່າມາດຕະຖານສິ່ງແວດລ້ອມແຫ່ງຊາດ ສປປ ລາວ ທີ່ກຳນົດໄວ້ 50 pg/m3 ຫລື 3,5 ເທົ່າຕົວ ເຊິ່ງຖືເປັນລະດັບອັນຕະລາຍ. ແຕ່ມາຮອດ ທີ 13 ມີນາ ຝຸ່ນລະອອງດັ່ງກ່າວ ໄດ້ຫລຸດລົງໃນລະດັບ 140,6 pg/m3 ແລະ ສືບຕໍ່ຫລຸດເປັນກ້າວໆ.
ສຳລັບໝອກຄວັນທີ່ເກີດຂຶ້ນ ໃນນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ແລະ ບັນດາແຂວງໃກ້ຄຽງນີ້ ແມ່ນເກີດມາຈາກໄຟໄໝ້ປ່າ ແລະ ການຈູດປ່າເຮັດໄຮ່ ຢູ່ເຂດເມືອງສັງທອງ, ສີໂຄດຕະບອງ ແລະ ເມືອງນາຊາຍທອງ ລວມທັງໝອກຄວັນຂ້າມຊາຍແດນມາຈາກປະເທດອ້ອມຂ້າງ, ມາຮອດປັດຈຸບັນສະພາບການດັ່ງກ່າວແມ່ນເລີ່ມດີຂຶ້ນເປັນກ້າວໆ ເນື່ອງຈາກວ່າໄຟປ່າໄດ້ມອດລົງແລ້ວ. ອີງຕາມພະຍາກອນອາກາດ ຂອງກົມອຸຕຸນິຍົມ ແລະ ອຸທົກກະ ສາດ ຄາດວ່າອີກ 2-3 ວັນຂ້າງໜ້າ ມີທ່າອ່ຽງຝົນຈະຕົກໃນລະດັບຄ່ອຍຢູ່ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ແລະ ໃນວັນທີ 17-20 ມີນາ 2019 ຈະມີຝົນຕົກຟ້າຮ້ອງຢູ່ບໍລິເວນນະຄອນ ຫລວງວຽງຈັນ ເຊິ່ງຈະເຮັດໃຫ້ສະພາບມົນລະພິດດັ່ງກ່າວ ຫລຸດຜ່ອນລົງຕື່ມອີກ ຖ້າຫາກບໍ່ມີການຈູດຂີ້ເຫຍື້ອ ຫລື ຈູດປ່າເພີ່ມຕື່ມ.
ແນວໃດກໍຕາມ ເພື່ອຫລີກລ້ຽງຜົນກະທົບຕໍ່ສຸຂະພາບຂອງປະຊາຊົນ ໃນໄລຍະທີ່ຍັງມີສະພາບໝອກຄວັນປົກຄຸມ ຈຶ່ງແນະນຳໃນການປະຕິບັດ ຄື: ຫລີກລ້ຽງການເຄື່ອນໄຫວກິດຈະກຳກາງແຈ້ງ ຫລື ນອກອາຄານ ບ້ານເຮືອນ; ປິດປະຕູ, ປ່ອງຢ້ຽມບໍ່ໃຫ້ຝຸ່ນເຂົ້າ; ໃຊ້ຜ້າຈຸ່ມນ້ຳປິດປາກ ແລະ ດັງ ຫລື ໃຊ້ໜ້າກາດອະນາໄມ(N95 ຫລືຜ້າປິດປາກ) ເມື່ອຈະອອກຈາກບ້ານ, ຖ້າຫາກບໍ່ສາມາດຊອກຫາຜ້າປິດອະນາໄມໄດ້ ແມ່ນໃຫ້ໃຊ້ຜ້າປິດປາກທຳມະດາ ແຕ່ໃຫ້ໃສ່ສອງຊັ້ນ ກໍຈະສາມາດປ້ອງກັນໄດ້. ພ້ອມນັ້ນຕ້ອງດື່ມນ້ຳໃຫ້ຫລາຍ ແລະ ໃຊ້ນຳເກືອທາຄໍ ປ້ອງກັນການເຈັບຄໍ; ເພີ່ມຄວາມລະມັດລະວັງໃນການຂັບຂີ່ພາຫະ ນະ, ສ່ວນຜູ້ທີ່ມີໂລກປະຈຳຕົວ ຖ້າມີອາການຜິດປົກກະຕິໃຫ້ໄປພົບແພດທັນທີ; ຫ້າມຈູດຂີ້ເຫຍື້ອຊະຊາຍ ແລະ ຫ້າມຈູດປ່າ ທີ່ຈະເພີ່ມມົນລະພິດຂຶ້ນຕື່ມ ແລະ ໃຫ້ຕິດຕາມການລາຍງານສະພາບມົນລະພິດທາງອາກາດ ຈາກໜ່ວຍງານທີ່ມີພາລະບົດບາດ ໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດວຽກງານດ້ານນີ້ສະເພາະ ເພື່ອຫລີກລ້ຽງ, ສະກັດກັ້ນຂໍ້ມູນທີ່ບໍ່ມີຄວາມຈິງ ແລະ ຂາດການກວດສອບ.
PM-2,5 ແມ່ນຝຸ່ນລະອອງຂະໜາດນ້ອຍ ເປັນມົນລະພິດທີ່ມີຂະໜາດນ້ອຍກວ່າ 1/25 ຂອງເສັ້ນຜ່າສູນກາງເສັ້ນຜົມຂອງຄົນ ຫລື ມີຂະໜາດ ½ ຂອງແມັດເລືອດແດງຂອງຄົນ, ຝຸ່ນລະອອງນີ້ ສາມາດລອຍຢູ່ໃນຊັ້ນບັນຍາກາດໄດ້ດົນ ແລະ ປົນເປື້ອນກັບມົນລະພິດອື່ນ ເຊິ່ງສາມາດແຜ່ກະຈາຍເຂົ້າສູ່ລະບົບທາງເດີນຫາຍໃຈ, ປອດຫາຍໃຈສ່ວນລຸ່ມ, ກະແສເລືອດ ແລະ ແຜ່ກະຈາຍໄປສູ່ອະໄວຍະວະຕ່າງໆໃນຮ່າງກາຍ ເຊິ່ງອາດສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ລະບົບທາງເດີນຫາຍໃຈ, ຫາຍໃຈຟືດເຄືອງ, ເກີດໂລກພູມແພ້, ເພີ່ມຄວາມສ່ຽງເປັນພະຍາດຊຳເຮື້ອ ແລະ ເປັນມະເຮັງ. ໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວແຫລ່ງກຳເນີດ PM-2,5 ແມ່ນເກີດມາຈາກການເຜົາໄໝ້ຢູ່ໃນບ່ອນໂລ່ງ (ຈູດຂີ້ເຫຍື້ອ ຫລື ຈູດປ່າ), ການຄົມມະນາຄົມຂົນສົ່ງ, ການຜະລິດພະລັງງານໄຟຟ້າຄວາມຮ້ອນ ແລະ ການຜະລິດອຸດສາຫະກຳ.
ທີ່ມາ:ຂປລ
ວັນທີ 15 ມີນາ 2018 ນີ້, ຫ້ອງການກະຊວງ ຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ ໄດ້ແຈ້ງຂ່າວສະພາບມົນລະພິດທາງອາກາດຢູ່ ສປປ ລາວ ກໍຄື ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ແລະ ບັນດາແຂວງໃກ້ຄຽງ ທີ່ເກີດມີໝອກຄວັນປົກຫຸ້ມເປັນບໍລິເວນກວ້າງ. ຜ່ານການວັດແທກຄຸນນະພາບອາກາດ ໃນລະຫວ່າງວັນທີ 9-14 ມີນາ 2019 ເຫັນວ່າຄ່າຝຸ່ນລະອອງຂະໜາດ 2,5 ໄມຄຣອນ ຫລື PM-2,5 ສູງກວ່າມາດຕະຖານ ແລະ ເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ. ສຳລັບວັນທີ 11 ມີນາ ເຫັນວ່າຄ່າຄວາມເຂັ້ມຂຸ້ນ ຂອງ PM-2,5 ສູງເຖິງ 108,9 pg/m3 ແລະ 12 ມີນາ ເພີ່ມສູງຂຶ້ນເຖິງ 172,1 pg/m3 ເຊິ່ງສູງກວ່າຄ່າມາດຕະຖານສິ່ງແວດລ້ອມແຫ່ງຊາດ ສປປ ລາວ ທີ່ກຳນົດໄວ້ 50 pg/m3 ຫລື 3,5 ເທົ່າຕົວ ເຊິ່ງຖືເປັນລະດັບອັນຕະລາຍ. ແຕ່ມາຮອດ ທີ 13 ມີນາ ຝຸ່ນລະອອງດັ່ງກ່າວ ໄດ້ຫລຸດລົງໃນລະດັບ 140,6 pg/m3 ແລະ ສືບຕໍ່ຫລຸດເປັນກ້າວໆ.
ສຳລັບໝອກຄວັນທີ່ເກີດຂຶ້ນ ໃນນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ແລະ ບັນດາແຂວງໃກ້ຄຽງນີ້ ແມ່ນເກີດມາຈາກໄຟໄໝ້ປ່າ ແລະ ການຈູດປ່າເຮັດໄຮ່ ຢູ່ເຂດເມືອງສັງທອງ, ສີໂຄດຕະບອງ ແລະ ເມືອງນາຊາຍທອງ ລວມທັງໝອກຄວັນຂ້າມຊາຍແດນມາຈາກປະເທດອ້ອມຂ້າງ, ມາຮອດປັດຈຸບັນສະພາບການດັ່ງກ່າວແມ່ນເລີ່ມດີຂຶ້ນເປັນກ້າວໆ ເນື່ອງຈາກວ່າໄຟປ່າໄດ້ມອດລົງແລ້ວ. ອີງຕາມພະຍາກອນອາກາດ ຂອງກົມອຸຕຸນິຍົມ ແລະ ອຸທົກກະ ສາດ ຄາດວ່າອີກ 2-3 ວັນຂ້າງໜ້າ ມີທ່າອ່ຽງຝົນຈະຕົກໃນລະດັບຄ່ອຍຢູ່ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ແລະ ໃນວັນທີ 17-20 ມີນາ 2019 ຈະມີຝົນຕົກຟ້າຮ້ອງຢູ່ບໍລິເວນນະຄອນ ຫລວງວຽງຈັນ ເຊິ່ງຈະເຮັດໃຫ້ສະພາບມົນລະພິດດັ່ງກ່າວ ຫລຸດຜ່ອນລົງຕື່ມອີກ ຖ້າຫາກບໍ່ມີການຈູດຂີ້ເຫຍື້ອ ຫລື ຈູດປ່າເພີ່ມຕື່ມ.
ແນວໃດກໍຕາມ ເພື່ອຫລີກລ້ຽງຜົນກະທົບຕໍ່ສຸຂະພາບຂອງປະຊາຊົນ ໃນໄລຍະທີ່ຍັງມີສະພາບໝອກຄວັນປົກຄຸມ ຈຶ່ງແນະນຳໃນການປະຕິບັດ ຄື: ຫລີກລ້ຽງການເຄື່ອນໄຫວກິດຈະກຳກາງແຈ້ງ ຫລື ນອກອາຄານ ບ້ານເຮືອນ; ປິດປະຕູ, ປ່ອງຢ້ຽມບໍ່ໃຫ້ຝຸ່ນເຂົ້າ; ໃຊ້ຜ້າຈຸ່ມນ້ຳປິດປາກ ແລະ ດັງ ຫລື ໃຊ້ໜ້າກາດອະນາໄມ(N95 ຫລືຜ້າປິດປາກ) ເມື່ອຈະອອກຈາກບ້ານ, ຖ້າຫາກບໍ່ສາມາດຊອກຫາຜ້າປິດອະນາໄມໄດ້ ແມ່ນໃຫ້ໃຊ້ຜ້າປິດປາກທຳມະດາ ແຕ່ໃຫ້ໃສ່ສອງຊັ້ນ ກໍຈະສາມາດປ້ອງກັນໄດ້. ພ້ອມນັ້ນຕ້ອງດື່ມນ້ຳໃຫ້ຫລາຍ ແລະ ໃຊ້ນຳເກືອທາຄໍ ປ້ອງກັນການເຈັບຄໍ; ເພີ່ມຄວາມລະມັດລະວັງໃນການຂັບຂີ່ພາຫະ ນະ, ສ່ວນຜູ້ທີ່ມີໂລກປະຈຳຕົວ ຖ້າມີອາການຜິດປົກກະຕິໃຫ້ໄປພົບແພດທັນທີ; ຫ້າມຈູດຂີ້ເຫຍື້ອຊະຊາຍ ແລະ ຫ້າມຈູດປ່າ ທີ່ຈະເພີ່ມມົນລະພິດຂຶ້ນຕື່ມ ແລະ ໃຫ້ຕິດຕາມການລາຍງານສະພາບມົນລະພິດທາງອາກາດ ຈາກໜ່ວຍງານທີ່ມີພາລະບົດບາດ ໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດວຽກງານດ້ານນີ້ສະເພາະ ເພື່ອຫລີກລ້ຽງ, ສະກັດກັ້ນຂໍ້ມູນທີ່ບໍ່ມີຄວາມຈິງ ແລະ ຂາດການກວດສອບ.
PM-2,5 ແມ່ນຝຸ່ນລະອອງຂະໜາດນ້ອຍ ເປັນມົນລະພິດທີ່ມີຂະໜາດນ້ອຍກວ່າ 1/25 ຂອງເສັ້ນຜ່າສູນກາງເສັ້ນຜົມຂອງຄົນ ຫລື ມີຂະໜາດ ½ ຂອງແມັດເລືອດແດງຂອງຄົນ, ຝຸ່ນລະອອງນີ້ ສາມາດລອຍຢູ່ໃນຊັ້ນບັນຍາກາດໄດ້ດົນ ແລະ ປົນເປື້ອນກັບມົນລະພິດອື່ນ ເຊິ່ງສາມາດແຜ່ກະຈາຍເຂົ້າສູ່ລະບົບທາງເດີນຫາຍໃຈ, ປອດຫາຍໃຈສ່ວນລຸ່ມ, ກະແສເລືອດ ແລະ ແຜ່ກະຈາຍໄປສູ່ອະໄວຍະວະຕ່າງໆໃນຮ່າງກາຍ ເຊິ່ງອາດສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ລະບົບທາງເດີນຫາຍໃຈ, ຫາຍໃຈຟືດເຄືອງ, ເກີດໂລກພູມແພ້, ເພີ່ມຄວາມສ່ຽງເປັນພະຍາດຊຳເຮື້ອ ແລະ ເປັນມະເຮັງ. ໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວແຫລ່ງກຳເນີດ PM-2,5 ແມ່ນເກີດມາຈາກການເຜົາໄໝ້ຢູ່ໃນບ່ອນໂລ່ງ (ຈູດຂີ້ເຫຍື້ອ ຫລື ຈູດປ່າ), ການຄົມມະນາຄົມຂົນສົ່ງ, ການຜະລິດພະລັງງານໄຟຟ້າຄວາມຮ້ອນ ແລະ ການຜະລິດອຸດສາຫະກຳ.
ທີ່ມາ:ຂປລ
