ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ມີອາຍຸຄົບຮອບ 459 ປີ (1560-2019) ນະຄອນຊຽງທອງເປັນເມືອງເອກ ຂອງອານາຈັກລ້ານຊ້າງມາໄດ້ 207 ປີ ຈິ່ງມີການປ່ຽນແປງ, ເມື່ອປີ 1560 ເຈົ້າໄຊຍະເສດຖາທິລາດ ກະສັດອົງທີ 10 ຂອງອານາຈັກລ້ານຊ້າງ ໄດ້ຍ້າຍລາຊະທານີຈາກຊຽງທອງມາຢູ່ວຽງຈັນ ໂດຍໃສ່ຊື່ວ່າ “ ຈັນທະບູລີສີສັດຕະນ ະຄະນະຫຸດອຸກະມະລາຊະທານນີ ”. ການຍົກຍ້າຍລາຊະທານີຈາກຊຽງທອງ ມາຢູ່ວຽງຈັນ ແມ່ນດ້ວຍເຫດຜົນຄື: ຊຽງທອງຢູ່ໃກ້ກັບເສັ້ນທາງຜ່ານໄປມາຂອງພວກສັກດີນາພະມ້າ (ມຽນມາໃນປະຈຸບັນ) ເຊິ່ງຍາມນັ້ນໄດ້ແຜ່ອິດທິພົນມາທາງສະຫຍາມ, ລ້ານນາ ແລະ ລ້ານຊ້າງ. ດ້ານໜຶ່ງຊຽງທອງກໍເປັນເຂດຄັບແຄບ ບໍ່ສາມາດຂະຫຍາຍບ່ອນທຳມາຫາກິນໃຫ້ປະຊາຊົນໄດ້, ສ່ວນວຽງ ຈັນດ້ານທີ່ຕັ້ງກໍແມ່ນ ຢູ່ໃຈກາງຂອງປະເທດຊາດ (ເໜືອ – ໃຕ້; ຕາເວັນອອກ – ຕາເວັນຕົກ ) ແລະ ເປັນເຂດທີ່ມີທົ່ງພຽງອຸດົມສົມບູນ ໄປດ້ວຍເຂົ້າປາອາຫານ ແລະ ບ່ອນທຳມາຫາກິນກໍ່ກວ້າງຂວາງ.
ໄລຍະ 333 ປີ ຂອງອານາຈັກລ້ານຊ້າງເອກະລາດ ເອກະພາບ :
– ພາຍຫລັງທີ່ຍ້າຍລາຊະທານີ ມາຕັ້ງຢູ່ວຽງຈັນ (1560) ເຈົ້າໄຊຍະເສດຖາທິລາດ ໄດ້ສືບຕໍ່ຜັນ ຂະຫຍາຍພາລະກິດຂອງເຈົ້າຟ້າງຸ່ມ ເພື່ອສ້າງຄວາມສາມັກຄີ ແລະ ສະຕິເປັນເອກະພາບຂອງຊາດ ໂດຍ ສ້າງກິດຈະກຳຕ່າງໆຄື:
+ ສ້າງທາດຫລວງກວມເອົາທາດລູກເກົ່າ, ສ້າງວັດວາອາຮາມໃໝ່ຫລາຍບ່ອນ, ເອົາສາສະໜາພຸດເປັ ນໃຈກາງ ໃນການສ້າງສະຕິຊາດ ເປັນເອກະພາບ.
+ ສ້າງລາຊະວັງໃໝ່ ເພື່ອເສີມປາລະມີ ແລະ ສ້າງຄວາມເຊື່ອໝັ້ນໃຫ້ກັບປະຊາຊົນ.
+ ໄດ້ປະຕິບັດນະໂຍບາຍສັນຕິພາບ ແລະ ມິດຕະພາບກັບປະເທດໃກ້ຄຽງ ເປັນຕົ້ນແມ່ນ ກັບອະຍຸ ດທະຍາ ໂດຍໄດ້ຮ່ວມກັນສ້າງທາດສີສອງຮັກ ຢູ່ເມືອງດ່ານຊ້າຍ ແຂວງເລີຍ ຂອງໄທໃນປະຈຸບັນ ( ແຕ່ກ່ອນເປັນດິນຂອງລາວ ), ເພື່ອເປັນສັນຍາລັກແຫ່ງສັນຕິພາບ ແລະ ມິດຕະພາບຕໍ່ກັນ ແນ່ໃສ່ຕ້ານສັດຕູຮ່ວມກັນ ຄືພະມ້າ ທີ່ພວມແຜ່ອຳນາດເຂົ້າສູ່ລ້ານຊ້າງ ແລະອະຍຸດທະຍາໃນເວລານັ້ນ.
+ ໄດ້ນຳພາປະຊາຊົນຕ້ານການລ່ວງລ້ຳດິນແດນຂອງພະມ້າສອງຄັ້ງ ເຊິ່ງທັງສອງຄັ້ງ ກໍລ້ວນແຕ່ໄດ້ຮັບ ໄຊຊະນະ. ພ້ອມກັນນັ້ນເຈົ້າໄຊຍະເສດຖາທິລາດ ຍັງໄດ້ນຳທັບໄປຕີ ພະມ້າ ທີ່ເຂົ້າມາຕີອະຍຸດທະຍາ ( ໄທ ) ຢູ່ເມືອງພິດສະນຸໂລກ.
+ ໄດ້ນຳກຳລັງລົງໄປປາບຂະບວນກາ ນລຸກຮື້ຂຶ້ນຂອງ ຊາວນາ. ຢູ່ ພາກໃຕ້ລາວ (ແຂວງ ອັດຕະປື ) ແລະ ໄດ້ເສຍຊີວິດຢູ່ທີ່ນັ້ນ. ຈົນເຖິງ ປະຈຸບັນການເສຍຊີວິດຂອງເພິ່ນກໍຍັງເປັນປິດສະໜາຢູ່.
+ ວິລະກຳຂອງເຈົ້າໄຊຍະເສດຖາທິລາດ ໄດ້ປະກອບສ່ວນຢ່າງສຳຄັນເຂົ້າໃນມູນເຊື້ອຂອງຊາດ: “ ມູນ ເຊື້ອແຫ່ງຄວາມສາມັກຄີ ແລະ ສະຕິຊາດເອກະພາບ ”, ພະອົງ ເປັນກະສັດລາວອົງໜຶ່ງ ທີ່ມີນ້ຳໃຈ ຕໍ່ ສູ້ເດັດດ່ຽວ ກ້າຫານ ນຳພາປົກປັກຮັກສາ ແລະ ສ້າງປະເທດຊາດ, ເປັນແວ່ນແຍງອັນໃສແຈ້ງ ໃຫ້ແກ່ຄົນລາວຮຸ່ນປະຈຸບັ ນ
