ເມື່ອທ່ານເປັນ ໂຄວິດ-19 ແລະ ປິ່ນປົວເຊົາແລ້ວ ແຕ່ເປັນຫຍັງຍັງປ່ວຍຢູ່? ຫຼາຍຄົນຍັງມີຂໍ້ສົງໄສ ເນື່ອງຈາກຜູ້ທີ່ປ່ວຍ ໂຄວິດ-19 ທີ່ປິ່ນປົວຫາຍດີບາງຄົນ ຍັງຮູ້ສຶກມີອາການຫຼົງເຫຼືອຕໍ່ເນື່ອງເປັນເວລາດົນ ເຊິ່ງຈະພົບຫຼາຍໃນຜູ້ສູງອາຍຸທີ່ມີພາວະຕຸ້ຍ ຫຼື ນ້ຳໜັກເກີນ ແລະ ຜູ້ທີ່ມີໂຣກປະຈຳໂຕ ເຊິ່ງກຸ່ມທີ່ມີອາການ ອາດຈະມີອາການຕັ້ງແຕ່ 1 ເດືອນ ຫຼື ຫຼາຍກວ່າ 4-6 ອາທິດ ຈະເປັນອາການທີ່ເອີ້ນວ່າ “Post Covid Syndrome ຫຼື Long COVID” ຄືອາການທີ່ຫຼົງເຫຼືອ ຫຼັງຕິດເຊື້ອ ໂຄວິດ-19.
ລອງໂຄວິດ Long COVID ຄືຫຍັງ?
Long COVID ຫຼື ອາການຫຼົງເຫຼືອຫຼັງຈາກຕິດເຊື້ອ ໂຄວິດ-19 ໃນໄລຍະຍາວ ເນື່ອງຈາກໃນຂະນະທີ່ປ່ວຍ ໂຄວິດ-19 ຮ່າງກາຍມີການສ້າງ ແອນຕິບໍດີ (Antibodies) ບາງຢ່າງຂຶ້ນມາ ແລະ ໄປຈັບກັບ ໂປຼຕິນ ເຊລຂອງອະໄວຍະວະບາງສ່ວນໃນຮ່າງກາຍ ແລະ ໄປທຳລາຍອະໄວຍະວະສ່ວນຕ່າງໆ.
ອາການ ລອງໂຄວິດ ເປັນອາການປ່ວຍທີ່ບໍ່ມີລັກສະນະຕາຍໂຕ ອາຈະຄື ຫຼື ແຕກຕ່າງກັນໃນແຕ່ລະບຸກຄົນ, ເຊິ່ງຜົນກະທົບຂອງ ລອງໂຄວິດ ສາມາດເກີດຂຶ້ນໄດ້ທົ່ວຮ່າງກາຍ ຕັ້ງແຕ່ລະບົບຫາຍໃຈ, ລະບົບປະສາດ, ລະບົບທາງເດີນອາຫານ, ຫົວໃຈ ແລະ ຫຼອດເລືອດດຳ ເຮັດໃຫ້ຜູ້ທີ່ເຊົາປ່ວຍບາງຄົນ ຍັງບໍ່ສາມາດກັບໄປໃຊ້ຊີວິດໄດ້ຢ່າງປົກກະຕິເຊິ່ງມີໂອກາດເກີດຂຶ້ນໄດ້ 30-50% ຈາກຈຳນວນຜູ້ຕິດເຊື້ອ ໂຄວິດ-19 ທີ່ປິ່ນປົວເຊົາແລ້ວ.
ກຸ່ມສ່ຽງທີ່ອາດຈະພົບອາການ ລອງໂຄວິດ
- ຜູ້ສູງອາຍຸ.
- ຜູ້ທີ່ມີພາວະຕຸ້ຍ.
- ຜູ້ທີ່ມີໂຣກປະຈຳໂຕ.
- ຜູ້ທີ່ມີລະບົບພູມຄຸ້ມກັນຕ່ຳ.
ເຊິ່ງຜູ້ທີ່ກຳລັງຕິດເຊື້ອ ໂຄວິດ-19 ທີ່ມີອາການຮຸນແຮງ ກຸ່ມນີ້ ຈະມີຄວາມສ່ຽງໃນການເກີດ ລອງໂຄວິດ ໄດ້ຫຼາຍກວ່າກຸ່ມທີ່ຕິດເຊື້ອ ແລະ ບໍ່ມີອາການ, ແຕ່ໃນກຸ່ມຜູ້ປ່ວຍທີ່ມີອາການບໍ່ໜັກ ຫຼື ຜູ້ປ່ວຍທີ່ຕິດເຊື້ອແບບບໍ່ສະແດງອາການ ກໍສາມາດມາດມີໂອກາດທີ່ຈະເກີດອາການ ລອງໂຄວິດ ໄດ້ເຊັ່ນກັນ, ແຕ່ຈະບໍ່ພົບໃນຜູ້ທີ່ມີພູມຄຸ້ມກັນທີ່ໄດ້ຈາກການຮັບວັກຊີນ.
ອາການ ລອງໂຄວິດ ຫຼື ຜົນກະທົບໄລຍະຍາວ ຕໍ່ສຸຂະພາບ ທີ່ອາດເກີດຂຶ້ນໄດ້ ມີຫຍັງແດ່?
- ເຈັບຫົວ, ມຶນງົງ, ບໍ່ສົດຊື່ນ.
- ຄວາມຈຳສັ້ນ ສະມາທິສັ້ນ.
- ແສບຕາ, ຄັນຕາ, ນ້ຳຕາໄຫຼ.
- ຂັດດັງ, ດັງບໍ່ໄດ້ກິ່ນ.
- ການຮັບຣົດຊາດອາຫານປ່ຽນໄປ ຫຼື ພົບອາການຊາທີ່ລິ້ນໃນບາງຄົນ.
- ມີອາການໄອ, ຫອບເມື່ອຍຫາຍໃຈບໍ່ທັນ.
- ໃຈສັ່ນ, ເຈັບແໜ້ນໜ້າເອິກຫາຍໃຈລຳບາກ.
- ມີໄຂ້.
- ເຈັບທ້ອງ, ອາຫານບໍ່ຍ່ອຍ.
- ປວດຂໍ່, ກ້າມຊີ້ນລີບ, ກ້າມຊີ້ນອ່ອນແຮງ.
- ມີພາວະສະໝງລ້າ.
- ນອນບໍ່ຫຼັບ.
- ຄວາມດັນເລືອດສູງ.
- ວິຕົກກັງວົນ ແລະ ຊຶມເສົ້າ.
10 ອາການ ທີ່ພົບຫຼາຍທີ່ສຸດໃນ ລອງໂຄວິດ ຄື
- ເມື່ອຍລ້າ.
- ຫາຍໃຈບໍ່ອີ່ມ.
- ປວດກ້າມຊີ້ນ.
- ໄອ.
- ເຈັບຫົວ.
- ເຈັບຂໍ້ຕໍ່.
- ເຈັບໜ້າເອິກ.
- ການຮັບຮູ້ກິ່ນປ່ຽນໄປ.
- ມີອາການຖອກທ້ອງ.
- ການຮັບຣົດຊາດປ່ຽນໄປ.
ພາວະແຊກຊ້ອນຂອງ ໂຄວິດ-19 ທີ່ອາດເກີດຂຶ້ນໄດ້
- ພາວະເລືອດອຸດຕັນ.
- ມີບັນຫາກ່ຽວກັບລະບົບຫົວໃຈ.
- ໄຕວາຍກະທັນຫັນ.
- ຕັບອັກເສບກະທັນຫັນ.
- ພາວະແຊກຊ້ອນທາງລະບົບປະສາດ.
- ພາວະຕິດເຊື້ອໃນກະແສເລືອດ.
ຜົນຂ້າງຄຽງຈາກການປິ່ນປົວ ໂຄວິດ-19
- ກ້າມຊີ້ນອ່ອນແຮງ.
- ພາວະຕຶງຄຽດ ຫຼັງຜ່ານເຫດການຮ້ານແຮງ (PTSD).
ແພດຈະພິຈາລະນາອາການຕ່າງໆໂດຍແບ່ງອອກເປັນ
- ອາການທີ່ເກີດຂຶ້ນຈາກການນອນໂຮງໝໍເປັນໄລຍະເວລາດົນ ເຊັ່ນ ອາການຈິດຕົກ, ຊຶມເສົ້າ, ຕິດຕຽງ, ບາດແຜກົດທັບ, ປວດເມື່ອຍກ້າມຊີ້ນໃນສ່ວນຕ່າງໆ.
- ອາການເກີດຈາກຜົນແຊກຊ້ອນ ທີ່ໄດ້ຮັບຈາກຢາປິ່ນປົວ ໂຄວິດ-19 ສ່ວນໃຫຍ່ ຢາທີ່ປິ່ນປົວ ໂຄວິດ-19 ມັກຈະບໍ່ພົບຜົນແຊກຊ້ອນໃນໄລຍະຍາ, ເນື່ອງຈາກຜູ້ປ່ວຍຈະກໄດ້ຮັບຢາໃນໄລຍະສັ້ນໆ ແຕ່ອາດສາມາດພົບໄດ້ກັບຢາທີ່ປິ່ນປົວອາການຂ້າງຄຽງອື່ນໆ ທີ່ເກີດຂຶ້ນລະຫວ່າງປິ່ນປົວ ໂຄວິດ-19 ເຊັ່ນ ຢາກຸ່ມສະເຕຍຣອຍດ໌. ອາການທີ່ອາດພົບໄດ້ຫຼັງກັບບ້ານ ເຊັ່ນ ແສບກະເພາະ, ຮູ້ສຶກຄືມີອາການກົດໄຫຼກັບ, ຄ່ານ້ຳຕານບໍ່ຄົງທີ່ ຫຼື ມີອາການທາງເບົາຫວານ.
- ອາການທີ່ເກີດຈາກຜົນແຊກຊ້ອນຂອງ ໂຄວິດ-19 ອາດເກີດຂຶ້ນໄດ້ໃນໄລຍະ 1 ເດືອນ ເຖິງ 1 ເດືອນເຄິ່ງ ແບ່ງອອກເປັນ
- ກຸ່ມທີ່ມີອາການຕໍ່ເນື່ອງມາກວດ ແລະ ບໍ່ໄດ້ພົບຄວາມຜິດປົກກະຕິ ເຊັ່ນ ຫອບເມື່ອຍເພຍ, ຮູ້ສຶກຄືຮ່າງກາຍຍັງບໍຟື້ນຕົວຈາກການປິ່ນປົວ ເຊິ່ງຈະປິ່ນປົວຕາມອາການ ຖ້າຈົນກວ່າຮ່າງກາຍປັບສະພາບ ແລະ ຟື້ນຕົວ.
- ກຸ່ມທີ່ມີອາການຕໍ່ເນື່ອງມາກວດ ແລະ ໄດ້ພົບຄວາມຜິດປົກກະຕິ ເຊັ່ນ ພົບຄວາມຜິດປົກກະຕິທີ່ປອດ, ເກີດພາວະເລືອດອຸດຕັນ, ພົບຄວາມຜິດປົກກະຕິກ່ຽວກັບຫົວໃຈ ແລະ ຫຼອດເລືອດ, ພາວະຕິດເຊື້ອເກີດການອັກເສບພາຍໃນອະໄວຍະວະສຳຄັນ ເຊິ່ງພົບໄດ້ໜ້ອຍ ແຕ່ກໍສາມາດເກີດຂຶ້ນໄດ້, ການປິ່ນປົວຢູ່ພາຍໃຕ້ການເບິ່ງແຍງຂອງແພດ.
- ກຸ່ມທີ່ບໍ່ມີອາການ ແຕ່ກວດພົບອາການພິດປົກກະຕິທີ່ປອດ ການປິ່ນປົວແມ່ນຢູ່ພາຍໃຕ້ການເບິ່ງແຍງຂອງແພດ.
ນອກຈາກຜູ້ຕິດເຊື້ອທີ່ມີອາການໜັກ ແລະ ມີປັດໄຈສ່ຽງຂ້າງຕົ້ນແລ້ວ, ຜູ້ທີ່ມີອາການເບົາບາງ ຍັງສາມາດເກີດອາການ ລອງໂຄວິດ ໄດ້ເຊັ່ນກັນ ແຕ່ກໍລະນີມີພູມຄຸ້ມກັນຈາກການສັກວັກຊີນ ແມ່ນຈະຫຼຸດໂອກາດໃນການພົບອາການ ລອງໂຄວິດ ໄດ້.
ທີ່ມາ: รู้จักลองโควิด “Long COVID” อาการหลงเหลือหลังติดเชื้อโควิด-19 – โรงพยาบาลวิชัยเวช อินเตอร์เนชั่นแนล หนองแขม (vichaivej-nongkhaem.com), https://www.petcharavejhospital.com/th/Article/article_detail/Long-Covid