ທຸກໆໜ້າຮ້ອນ ເຮົາມັກຈະເຫັນຕົ້ນຄູນອອກດອກສີເຫຼືອງຢ່າງສວຍງາມ ຍິ່ງໃນຊ່ວງທີ່ມີການສະເຫຼີມ ສະຫຼອງ “ບຸນປີໃໝ່ລາວ” ຫຼື ກຸດສົງການ ຢູ່ຕາມສະຖານທີ່ຕ່າງໆຈະຖືກຕົບແຕ່ງດ້ວຍ “ດອກຄູນ” ເຊິ່ງບໍ່ພຽງແຕ່ເປັນການສ້າງສີສັນໃຫ້ກັບສະຖານທີ່ເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງເຊື່ອກັນວ່າ “ຕົ້ນຄູນ” ເປັນຕົ້ນໄມ້ມຸງຄຸນທີ່ສະແດງເຖິງຄວາມເປັນໃຫຍ່,ຄວາມມີອຳນາດວາດສະໜາ, ມີໂຊກມີໄຊ ນອກຈາກນີ້, ຍັງມີຄວາມໜ້າສົນໃຈອີກຫຼາຍຢ່າງ ຂອງ “ຕົ້ນຄູນ” ທີ່ເຊື່ອວ່າ ມີອີກຫຼາຍຄົນທີ່ຍັງບໍ່ເຄີຍຮູ້ຈັກມາກ່ອນ.
ດອກຄູນ: ມີສານ ຄາຣ໌ທາມີດີນ (Carthamidine) ທີ່ອອກລິດຕ້ານອະນຸມູນອິດສະຫຼະ ແລະ ມີສານອອກລິດຕ້ານການອັກເສບ ແລະ ແບັກທີເຣຍ, ຊ່ວຍລໍ່ລື້ນລຳໄສ້, ປິ່ນປົວໂຣກກ່ຽວກັບກະເພາະອາຫານ ແລະ ບາດແຜຊຳເຮື້ອ ແຕ່ສ່ວນທີ່ຖືກ ບົດເປັນຜົງໃຊ້ພອກບັນເທົາອາການປວດຂໍ້ ຫຼື ເຮັດຊາໃບຄູນ ເພື່ອຊ່ວຍກະຕຸ້ນການໄຫຼວຽນຂອງເລືອດ, ແກ້ອຳມະພຶກ ອຳມະພາດໄດ້.
ນອກຈາກນີ້ ທຸກສ່ວນຂອງຕົ້ນຄູນຍັງສາມາດນຳມາເຮັດເປັນຢາໄດ້ອີກ ບໍ່ວ່າຈະເປັນ ເປືອກ, ຝັກ, ແກ່ນ, ຮາກ ແລະ ສ່ວນອື່ນໆ ໂດຍຈັດໃຫ້ເປັນສະໝຸນໄພທີ່ມີຜົນຂ້າງຄຽງທີ່ເປັນອັນຕະລາຍຕ່ຳ ຈົນສະຖາບັນບາງແຫ່ງລະບຸວ່າ ບໍ່ມີອັນຕະລາຍໆຫຍັງ.
ໄມ້ຄູນ: ເປັນໄມ້ທີ່ມີຄວາມແຂງແຮງ ສາມາດນຳມາໃຊ້ເປັນໄມ້ກໍ່ສ້າງໄດ້ ໄມ້ເສົາ, ໄມ້ຄ້ຳ ແລະ ເຟີນິເຈີຕ່າງໆ ໄດ້ດີ ບໍ່ວ່າຈະເປັນໄມ້ຄູນອາຍຸຫຼາຍທີ່ລົ້ມຕາຍແລ້ວ ກໍຍັງມີເລື່ອງເລົ່າກ່ຽວກັບການນຳມາເຮັດເປັນປະຫຼັກແຂນ ທີ່ນຳພາແຕ່ເລື່ອງມຸງຄຸນມາສູ່ຜູ້ທີ່ໄດ້ໃສ່ອີກດ້ວຍ.
ທັງນີ້, ໃນແງ່ຂອງຄວາມມຸງຄຸນມີຄວາມເຊື່ອອື່ນໆ ກ່ຽວກັບ “ຕົ້ນຄູນ” ອີກວ່າຄວນປູກໄວ້ຢູ່ທາງທິດຕາເວັນຕົກສ່ຽງໃຕ້ຂອງເຮືອນ ແລະ ຄວນປູກໃນມື້ວັນເສົາ ແລະ ຈະຍິ່ງເປັນມຸງຄຸນຂຶ້ນໄປອີກ ກໍຄວນປູກໂດຍຜູ້ຫຼັກຜູ້ໃຫຍ່ ທີ່ມີຄຸນງາມຄວາມດີ ແລະ ມີຜູ້ນັບຖື.
ຊາວມອນ ໃນປະເທດມຽນມາ ເອີ້ນຕົ້ນຄູນວ່າ: ປະກາວຊັງກຣານ (ပ္ကဴသၚ်ကြာန်) ຫຼື ດອກສົງກຣານ ເພາະມັກຈະອອກດອກໃນຊ່ວງສົງກຣານ (ປີໃໝ່ລາວ) ພໍດີ ໂດຍຊາວມອນຈະປູກຕົ້ນຄູນໄວ້ໃນເຂດທີ່ພັກອາໄສ ແລະ ນຳດອກຄູນມາປະດັບສານສົງກຣານ ຫຼື ຮ້ອຍຊັງກຣານ ເພື່ອບູຊາເທສົງກຣານ ຫຼື ຊະເມີນຊັງກຣານ ເຊິ່ງໃນປີນີ້ ປະເທດມຽນມາ ຈະເລີ່ມເທດສະການສົງກຣານກັນຕັ້ງແຕ່ວັນທີ 9 ເມສາ 2023 ເປັນຕົ້ນໄປ.
ແກ່ນຄູນ: ທີ່ມີນວນສີດຳໜຽວ ມີຣົດຫວານ ເມື່ອນຳມາປຸງເປັນຢາ ມັກຈະໃຊ້ທັງຟັກ ສາມາດເປັນຢາລະບາຍ ອອກລິດກະຕຸ້ນການເຮັດວຽກຂອງລຳໄສ້ ແລະ ບັນເທົາອາການຈຸກແໜ້ນ ແລະ ຍັງມີລາຍງານການວິໄຈວ່າ ສານທີ່ສະກັດຈາກແກ່ນຄູນ ມີລິດຊ່ວຍຫຼຸດລະດັບ ຄໍເຣສເຕີຣອລ ໃນຂະນະທີ່ຝັກແກ່ ມີສານອອກລິດທີ່ສົ່ງຜົນຕໍ່ລະບົບປະສາດຂອງແມງໄມ້ ໂດຍນຳຝັກມາບົດປະສົມກັບນ້ຳປະໄວ້ 2-3 ມື້ ແລ້ວກອງເອົາແຕ່ນ້ຳໄປສີດພົ່ນ ຈະຊ່ວຍກຳຈັດໜອນ ແລະ ແມງໄມ້ ໃນໜານຜັກໄດ້. ສ່ວນຝັກອ່ອນມີຣົດຫວານອົມສົ້ມ ໃຊ້ຂັບຂີ້ກະເທີ່ໄດ້ ແຕ່ຫຼາຍໆຄົຮບອກກົງກັນວ່າ ກິ່ນມັນບໍ່ຄ່ອຍດີປານໃດ.
ຄວາມຈິງແລ້ວ ຍັງມີປະໂຫຍດທັງດ້ານທາງຢາ, ການດຳລົງຊີວິດ ແລະ ຄວາມເຊື່ອ ກ່ຽວກັບຕົ້ນຄູນຢູ່ອີກຫຼາຍ ທັງຢູ່ໃນບ້ານເຮົາໄປຈົນຮອດປະເທດອິນເດຍ ແຕ່ບໍ່ວ່າຜູ້ໃດທີ່ຄິດຈະໃຊ້ຕົ້ນຄູນເປັນຢາ ຂໍໃຫ້ສຶກສາສັບພະຄຸນຂອງແຕ່ລະສ່ວນທີ່ນຳມາໃຊ້ໃຫ້ດີ ແລະ ໃຊ້ໃນປະລິມານທີ່ເໝາະສົມ ທີ່ສຳຄັນ ຄວນປຶກສາແພດແຜນບູຮານກ່ອນທຸກຄັ້ງ ແລະ ບໍ່ຄວນໃຊ້ກັບແມ່ຍິງທີ່ຖືພາ ແລະ ເດັກນ້ອຍ ຈະໄດ້ບໍ່ມີບັນຫາຈາກຜົນຂ້າງຄຽງທາງສຸຂະພາບອື່ນໆ ທີ່ອາດຄາດບໍ່ເຖິງໄດ້.
