ວັນບຸນຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນ ບຸນປະເພນີທີ່ບູຮານໄດ້ພາກັນປະຕິບັດກັນມາ ເພື່ອເປັນການອຸທິດບຸນກຸສົນ ໃຫ້ກັບຍາດຕິພີ່ນ້ອງ ຜູ້ທີ່ລ່ວງລັບໄປແລ້ວ ລວມທັງສັມພະເວສີ ຜີທີ່ບໍ່ມີຍາດ.
I. ຈຸດປະສົງ:
1.) ເພື່ອບູຊາເທບພະເຈົ້າຂອງແຜ່ນດິນ ທີ່ມີບຸນຄຸນຕໍ່ທຸກໆຊີວິດ
2.) ເພື່ອອຸດທິດແຜ່ຜົນບຸນ ໃຫ້ແກ່ສັບພະສັດທັງຫລາຍ ທີ່ມີຍາດ ແລະ ບໍ່ມີຍາດ ຫຼື ເປັນການເຮັດບຸນໃຫ້ຜີເຜດ
(ເຮັດບຸນໃຫ້ເປດ)
3.) ເປັນເທດສະການເຮັດບຸນອຸທິດຫາບັນພະບຸລຸດ ຕາມຮີດ 12 ຂອງປະເພນີລາວເຮົາ.
II. ຄວາມເປັນມາຂອງບຸນຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນ: ບຸນຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນ ອາດມີຄວາມເປັນມາຢູ່ 3 ປະການ ຄື:
1.) ປະເພນີອັນນີ້ສືບເນື່ອງຈາກຮີດຄອງຂອງພາມ ເປັນການເຮັດພິທິກັມ ເພື່ອໃຫ້ເປດ ຫຼື ຜີເຜດ ມາຮັບເອົາ ຕາມຄວາມເຊື່ອຖືຂອງຄົນບູຮານ ກ່ອນການນັບຖືພຣະພຸດທະສາສະໜາ ເອີ້ນວ່າຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນ.
ເລື່ອງມີຢູ່ວ່າ ມີພາມຄອບຄົວໜື່ງ ມີລູກຊາຍຄົນດຽວ ພໍ່ແມ່ຮັກເໝືອນແກ້ວຕາດວງໃຈ ເມື່ອລູກຊາຍ ອາຍຸ 16 ປີ ກໍມາຕາຍຈາກໄປ, ພໍ່ແມ່ໂສກເສົ້າເສຍໃຈຫຼາຍ ກິນບໍ່ໄດ້ນອນບໍ່ຫຼັບ ເພາະຄິດຮອດລູກ ຫຼັງຈາກຕາຍ ແລ້ວກໍນຳໄປຝັງໄວ້ທີ່ປ່າຊ້າ ປູກເຮືອນໃຫ້ຫຼັງໜື່ງພ້ອມທັງເຄື່ອງໃຊ້ສອຍທີ່ຢູ່ທີ່ນອນຄົບ, ແລ້ວແຕ່ງຄົນໃຊ້ ໄປສົ່ງເຂົ້າທຸກໆວັນ ຢູ່ມາວັນໜື່ງຝົນຕົກແຮງນໍ້າຫຼາຍ ຄົນໃຊ້ຂ້າມໄປສົ່ງເຂົ້າບໍ່ໄດ້ ເລີຍກັບມາເຫັນພິກຂຸ ໄປບິນທະບາດ ຈິ່ງເອົາເຂົ້າໃສ່ບາດແລ້ວອຸທິດສ່ວນບຸນໄປໃຫ້ລູກຊາຍຂອງພາມ ໃນຄືນວັນນັ້ນ ພາມຜູ້ເປັນພໍ່ ຝັນເຫັນລູກຊາຍມາບອກວ່າ ຕັ້ງແຕ່ລູກຕາຍໄປກໍ່ໄດ້ມາກິນເຂົ້າແຕ່ມື້ວານນີ້ເທົ່ານັ້ນ ພາມຕື່ນຂື້ນນຶກປະຫຼາດໃຈ ໃນຄວາມຝັນນັ້ນ ຈຶ່ງເອີ້ນຄົນໃຊ້ນັ້ນມາຖາມວ່າ ຂ້າພະເຈົ້າໃຫ້ໄປສົ່ງເຂົ້າໃຫ້ລູກຊາຍຢູ່ໃນປ່າຊ້າ ເຈົ້າໄດ້ໄປທຸກມື້ ບໍ່? ຄົນໃຊ້ກໍຕອບວ່າໄປທຸກມື້ເວັ້ນໄວ້ແຕ່ມື້ວານນີ້ໄປບໍ່ໄດ້ ເພາະຝົນຕົກແຮງນໍ້າຫຼາຍ ຂ້າມໄປສົ່ງເຂົ້າບໍ່ໄດ້ ຂ້ານ້ອຍກັບມາພົບພິກຂຸໄປບິນທະບາດ ຂ້ານ້ອຍຈິ່ງໄດ້ເອົາເຂົ້າໃສ່ບາດໃຫ້ພິກຂຸ ແລ້ວອຸທິດສ່ວນບຸນກຸສົນ ໄປໃຫ້ລູກຊາຍຂອງທ່ານ ເມື່ອພາມໄດ້ຟັງຄົນໃຊ້ຕອບເຊັ່ນນັ້ນກໍນຶກປະຫຼາດໃນໃຈ ຈຶ່ງເຂົ້າໄປເຝົ້າພຣະພຸດທະເຈົ້າ ຂາບທູນເລື່ອງນັ້ນໃຫ້ຊົງຊາບ ພຣະພຸດທະເຈົ້າກໍໄດ້ຕັດເທດສະນາແກ່ພາມວ່າ ທ່ານພາມເຮັດຢ່າງນີ້ບໍ່ແມ່ນແນວທາງທີ່ຖືກຕ້ອງ ເຮົາຈະສະແດງໃຫ້ທ່ານຟັງ ຜູ້ມີສັດທາຢາກຈະອະນຸເຄາະແກ່ເຜດ ທີ່ລ່ວງລັບໄປແລ້ວ ໃຫ້ທຳບຸນຖວາຍທານແກ່ພຣະສົງຜູ້ມີສິນ ມີກັນລະຍານະທັມແລ້ວອຸທິດສ່ວນບຸນໄປໃຫ້ຜູ້ຕາຍໄປ ຍ່ອມໄດ້ຮັບ ຜົນທານນັ້ນເໝືອນດັ່ງຄົນໃຊ້ຂອງທ່ານ ທີ່ເອົາເຂົ້າໃສ່ບາດໃຫ້ພຣະສົງແລ້ວອຸທິດສ່ວນບຸນໄປໃຫ້ລູກຂອງທ່ານ ຈຶ່ງໄດ້ຮັບປະທານອາຫານ ເຊິ່ງປະກົດໃນຄວາມຝັນຂອງທ່ານນັ້ນ ເມື່ອພາມໃດ້ຟັງແລ້ວກໍເຂົ້າໃຈ ເກີດສັດທາ ເຫຼື່ອມໃສສະແດງຕົນເປັນພຸດທະມາມະກະນັບຖືພຣະພຸດທະສາສະໜາຕະຫລອດຊີວິດ.
2.) ການເຮັດບຸນຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນນີ້ ມີມູນເຫດເກີດຈາກຄວາມເຊື່ອຕາມນິທານທໍາມະບົດວ່າ:
ຍາດພີ່ນ້ອງ ຂອງພະເຈົ້າພິມພິສານໄດ້ສໍ້ໂກງເງີນວັດຂອງສົງຕ່າງໆໄປເປັນຂອງຕົນ ໃນສະໄໝພຣະກັດສະປະພຸດທະເຈົ້າ ພວກອະດີດຍາດພີ່ນ້ອງຂອງພະເຈົ້າພີມພິສານເຫຼົ່ານັ້ນ ຄັນຕາຍໄປແລ້ວໄດ້ໄປເກີດປັນເຜດ.
ເປັນຜດໃນນະຮົກຕະຫຼອດພຸດທະນິລັນດອນ ເມື່ອພະເຈົ້າພີມພິສານຖວາຍທານແດ່ພະສະມະນະ ໂຄດົມພຸດທະເຈົ້າ ໃນພັດທະກັບນີ້ ກໍ່ບໍ່ໄດ້ຢາດນໍ້າອຸທິດສ່ວນກຸສົນໄປໃຫ້ແກ່ພວກຍາດເຫຼົ່ານັ້ນ ພໍຕົກເຖີງກາງ ຄືນມາພວກເຜດຍາດພີ່ນ້ອງດັ່ງກ່າວໄດ້ມາສົ່ງສຽງຮ້ອງຄວນຄາງ, ອາໄລທຸກຂະເວທະນາ ແລະ ສະແດງ ຮ່າງອັນເປັນຕາຢ້ານໃຫ້ແກ່ພະເຈົ້າພີມພິສານເຫັນ, ພໍມື້ເຊົ້າວັນໃໝ່ຂື້ນມາພະເຈົ້າພິມພິສານ ກໍ່ສະເດັດໄປຖາມ ພະພຸດທະເຈົ້າເຖິງເລື່ອງດັ່ງກ່າວ ພະພຸດທະອົງກໍ່ຊົງໄດ້ເລົ່າເລື່ອງລາວ ທີ່ເປັນຕົ້ນເຫດໃຫ້ພະເຈົ້າພິມພິສານ ໄດ້ຊົງຊາບ ພະເຈົ້າພິມພິສານຈິ່ງໄດ້ເຮັດບຸນຖວາຍທານອີກ ແລ້ວໄດ້ຢາດນໍ້າ ແລະ ອຸທິດສ່ວນບຸນກຸສົນໄປໃຫ້ ບັນດາຍາດພີ່ນ້ອງ ເມື່ອພວກເຂົາໄດ້ຮັບສ່ວນບຸນກຸສົນຕາມການເອີ້ນມາແລ້ວນັ້ນ ພວກເຜດກໍໄດ້ມາປະກົດຕົນ ໃຫ້ພະເຈົ້າພິມພິສານເຫັນ ແລະ ຊາບວ່າທຸກທີ່ພວກເຂົາໄດ້ຮັບນັ້ນໄດ້ທຸເລົາເບົາບາງລົງແລ້ວ ເພາະການອຸທິດ ສ່ວນບຸນກຸສົນຂອງພະເຈົ້າພິມພິສານນັ້ນແລ ດັ່ງນັ້ນພຸດທະສາສະນິກະຊົນລາວຈິ່ງຖືເອົາມູນເຫດນີ້ ເຮັດບຸນ ຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນ ນັບແຕ່ມື້ນັ້ນ ຕິດຕໍ່ກັນມາຈົນເຖິງປັດຈຸບັນ.
3.) ການເຮັດບຸນຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນເປັນອີກປະເພນີໜື່ງໃນຮີດສີບສອງທີ່ນິຍົມກັນເຮັດໃນມື້ແຮມສິບສີ່ຄໍ່າເດືອນ 9 ເຊິ່ງບັນພະບຸຣຸດລາວເຮົາໄດ້ປະຕິບັດສືບກັນມາເປັນເວລາຍາວນານ,ຈົນກາຍເປັນຮີດຄອງປະເພນີແລະວັດທະ ນະທຳອັນດີງາມຂອງຊາດ.
ກ່ຽວກັບບຸນຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນຂອງຄົນບູຮານທີ່ໄດ້ປະຕິບັດກັນມາຈົນເຖິ່ງປັດຈຸບັນນີ້ ກ່ອນມີການທຳບຸນ ປະຊາ ຊົນກໍມີການຫ້າງຫາກະກຽມເຄື່ອງໄທຍະທານຕ່າງໆ ເປັນຕົ້ນວ່າ ຫໍ່ເຂົ້າຕົ້ມເຂົ້າໜົມ ແລະ ວັດຖຸໄທຍະທານ ອື່ນໆໄວ້ພ້ອມ, ເຂົ້າຕົ້ມເຂົ້າໜົມເຫຼົ່ານັ້ນຈະແບ່ງອອກເປັນສ່ວນໆ ຄື:
ສ່ວນໜື່ງແບ່ງໄວ້ ຮັບປະທານພາຍໃນຄອບ ຄົວ, ສ່ວນທີ່ສອງແບ່ງໃຫ້ຍາດພີ່ນ້ອງແລະມິດສະຫາຍ, ສ່ວນທີ່ສາມແບ່ງໄວ້ເຮັດບຸນຕັກບາດ ຖວາຍໃຫ້ແກ່ ພຣະສົງສາມະເນນ ອຸຸທິດຢາດນໍ້າໄປໃຫ້ແກ່ພວດເຜດ, ສ່ວນທີ່ສີ່ເອົາໃບຕອງກ້ວຍມາຫໍ່ເຂົ້າຕົ້ມເຂົ້າໜົມ ແລະ ວັດຖຸທານອື່ນໆລວມກັນ ເຮັດເປັນຫໍ່ນ້ອຍຫໍ່ໃຫຍ່ຕາມຄວາມຕ້ອງການ ແລ້ວກໍເອົາໄປວາງໄວ້ຕາມດິນ, ຕາມຫຍ້າ, ຕາມເຫງົ້າໄມ້, ຕາມໜ້າເຮືອນຂອງຕົນ, ຕາມທາດເຈດີ ແລະ ບ່ອນອື່ນໆ ຕັ້ງແຕ່ເຊົ້າມືດປະມານ 4-5 ໂມງເຊົ້າ ຂອງມື້ເດືອນ 9 ດັບ ເອີ້ນວ່າ ຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນ.
III. ຄວາມໝາຍຄວາມສໍາຄັນຂອງບຸນຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນ
ຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນ ໝາຍເຖິງ ການນໍາເອົາອາຫານຫວານຄາວ ຊີ້ນແຫ້ງປາຕາຍ, ເຂົ້າຕົ້ມເຂົ້າໜົມ, ໝາກໄມ້ນານາຊະນິດ ແລະ ວັດຖຸທານຕ່າງໆມາລວມກັນ ເຮັດເປັນຫໍ່ນ້ອຍຫໍ່ໃຫຍ່ຕາມຄວາມຕ້ອງການ ໂດຍການຫໍ່ໃສ່ໃບຕອງກ້ວຍ ຫຼື ໃບຕອງອື່ນໆ ຢໍ້າອີກເທື່ອໜຶ່ງວ່າຫໍ່ໃສ່ໃບຕອງ (ບໍ່ແມ່ນກ່ອງໂຟມ ແລະ ຖົງຢາງ) ແລ້ວກໍເອົາໄປວາງປະດັບໄວ້ຕາມດິນ ໃນມື້ເດືອນ 9 ດັບ ເອີ້ນວ່າຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນ.
ເຊິ່ງມີຄວາມສໍາຄັນຫຼາຍ ໃນການເຮັດຄວາມດີຄືບຸນ ເພື່ອຕອບແທນຄຸນແຜນດິນ, ບັນພະບູລຸດ ແລະ ສັບພະສັດພວກຜີເຜດທັງຫຼາຍ ຕາມຄວາມເຊື່ອຖືມາຍາວນານ.
IIII. ວິທີເຮັດບຸນຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນ ແລະ ກິດຈະກໍາຕ່າງໆ:
ບຸນຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນ ແມ່ນຈັດຂຶ້ນໃນມື້ແຮມ 14 ຄໍ່າ ເດືອນ 9 ລາວ ຂອງທຸກໆປີ ເຊິ່ງປີນີ້ ປີພຣະພຸດທະສັງກາດ 2562 ແມ່ນກົງກັບວັນພະຫັດ ວັນທີ 29 ສິງຫາ 2019 ເປັນມື້ເຮັດບຸນຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນ.
ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ທັມມະທານ DHAMMAVOICES
