Arts and Cultures

ໃນວັນບຸນປີໃໝ່ລາວນີ້ ກ່ອນທີ່ຈະໄປສົງນໍ້າພຣະຢູ່ທີ່ວັດ ແຕ່ເຮົາກໍ​ຍັງມີ​ກິດຈະກຳ​ສຳຄັນ​ນັ້ນ​ຄື​ການສົງນໍ້າພຣະຢູ່ໃນເຮືອນ ເພື່ອ​ກຽມ​ສົງ​ນ້ຳ​ພຣະ​ເສີມສິລິມຸງຄຸນ​ຕ້ອນ​ຮັບ​ວັນປີໃໝ່ລາວ, ຫາກ​ໃຜ​ຍັງ​ບໍ່​ຮູ້​ວ່າ​ຈະ​ຕ້ອງ​ເຮັດແນວໃດ ກຽມ​ສົງ​ນ້ຳ​ພະວັນປີໃໝ່ລາວ​ນັ້ນ​ມີ​ຫຍັງແດ່ ອິນໄຊລາວ ໄດ້ລວບລວມ​ມາ​ໃຫ້​ແລ້ວ.

ພະທາດຫຼວງວຽງຈັນຕັ້ງຢູ່ສົ້ນສຸດທາງທິດຕາເວັນອອກຂອງຖະໜົນທາດຫຼວງ ບ້ານ ທາດຫຼວງ ເມືອງໄຊເສດຖາ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ເປັນປູຊະນິຍະສະຖານບູຮານອັນເປັນສັນ ຍະລັກຂອງປະເທດລາວ ແລະ ເປັນມິ່ງຂັວນຂອງປະຊາຊົນລາວກໍຄືຊາວພຸດທັງສອງຟາກຝັ່ງ ແມ່ນ້ຳຂອງ. ຕາມຕຳນານອຸລັງຄະທາດ ພະທາດຫຼວງຖືກສ້າງຂຶ້ນເທື່ອທີໜຶ່ງໃນ ປີ ພ.ສ 236 (ກ່ອນ ຄ.ສ 307 ປີ) ສະໄໝສ້າງເມືອງວຽງຈັນ, ໂດຍພຣະເຈົ້າ ຈັນທະບຸຣີ ປະສິດທິຈັກ ພ້ອມດ້ວຍພຣະ ອໍຣະຫັນຫ້າອົງ (ພຣະສົງລາວ) ທີ່ກັບມາຈາກການສຶກສາທຳມະ ແລະ ໄດ້ນຳເອົາພຣະບໍຣົມມະທາດ (ກະດູກ) ຂອງພຣະພຸດທະເຈົ້າມາຈາກປະເທດອິນເດຍ.

ການລອຍ​ກະ​ໂທງ ຫຼື ໄຫຼເຮືອໄຟນີ້ ເປັນການບູຊາແມ່ນໍ້າກໍຄືທາດທັງ 4 ຄື: ດິນ, ນໍ້າ, ລົມ, ໄຟ ແມ່ນໍ້າ ເປັນສິ່ງທີ່ໃຫ້ຄຸນຄ່າຕໍ່ທຸກສິ່ງທີ່ມີຊີວິດເປັນຕົ້ນ ມະນຸດ ແລະ ຊີວະນາໆພັນ ພ້ອມເປັນການບູຊາພະຍານາກຕື່ມອີກ.

ອີງຕາມການບອກເລົ່າຂອງພໍ່ເຖົ້າໃຫ່ຍ ທິດຜາຍ, ພໍ່ເຖົ້າໃຫ່ຍຊຽງບຸນທັນ, ພໍ່ເຖົ້າທິດບົວພັນ ພໍ່ເຖົ້າທິດສີພັນ ເຊິ່ງເປັນປະຊາຊົນຊາວບ້ານລາດຫານ ເມືອງງາ ແຂວງ ອຸດົມໄຊ ເລົ່າວ່າ ພຣະປັຈເຈກພຸທທະເຈົ້າ (ພຣະປັດເຈກ) ພຣະອົງນີ້ ມີຊາດ ແລະ ກໍາເນີດມາແຕ່ໃສ່ ສະໄຫມໃດກໍຍັງບໍ່ທັນຊັດເຈນຈະແຈ້ງ ມີແຕ່ຄົນບູຮານໄດ້ເລົ່າສືບໆ ກັນມາວ່າ:

ບຸນຫໍ່ເຂົ້າສະຫຼາກ ເປັນອີກບຸນໜຶ່ງໃນຮີດ 12 ຄອງ 14 ຂອງຄົນລາວຊາວພຸດ ເຊົິ່ງຈັດຫ່າງຈາກບຸນຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນພຽງ 14 ວັນ, ບຸນທັງສອງນີ້ມີລັກສະນະຄ້າຍກັນຄື ການເຮັດຫໍ່ເຂົ້າສົ່ງໃຫ້ຜີເຜດ ເຊິ່ງລວມທັງບັນພະບູລຸດຍາດພີ່ນ້ອງຂອງຜູ້ທໍາບຸນ ແລະ ເຜດທີ່ບໍ່ມີຍາດ.

“ຜູ້ໃດຢູ່ເຮືອນສູງ, ກິນເຂົ້າໜຽວ, ຄ້ຽວປາແດກ, ເປົ່າແຄນສຸດສະແນນລ່ອງຂອງ” ແມ່ນຄົນລາວ, ເຊື້ອຊາດລາວໂດຍກຳເນີດ ຄຳສຸພາສິດນີ້ ຍັງດັງກ້ອງກັງວານ ກ່າວຂານກັນມາແຕ່ດົນນານແລ້ວ ເພາະແຄນຖືວ່າເປັນເຄື່ອງດົນຕີພື້ນເມືອງຂອງລາວ, ມີຕົ້ນກໍາເນີດມາຈາກຊາດລາວ, ຄົນລາວ, ເຊື້ອຊາດລາວມາຫຼາຍພັນປີ ແລະ ສຽງແຄນລາວກໍໄດ້ຈົດທະບຽນເຂົ້າເປັນມໍລະດົກໂລກໃນປີ 2018 ເພື່ອເພີ່ມ ແລະ ຍົກສູງບົດບາດຂອງແຄນລາວໃຫ້ດັງໄກໄປທົ່ວພາກພື້ນ ແລະ ໃນໂລກ.

ພຣະທາດສຸວັນນະຜ້າຄຳ ທີ່ຕັ້ງຢູ່ເທິງເນີນພູສູງ 200 ແມັດ, ຫ່າງຈາກທ່າເຮືອໃຈກາງເທດສະບານເມືອງ ຫ້ວຍຊາຍ ໄປປະມານ 3 ກິໂລແມັດ, ເປັນອີກພຣະທາດໜຶ່ງທີ່ຂຶ້ນຊື່ຂອງແຂວງບໍ່ແກ້ວ ແລະ ມີປະຫວັດຄວາມເປັນມາທີ່ໜ້າຄົ້ນຫາ.

ວັນບຸນຫໍ່ເຂົ້າປະດັບດິນ ບຸນປະເພນີທີ່ບູຮານໄດ້ພາກັນປະຕິບັດກັນມາ ເພື່ອເປັນການອຸທິດບຸນກຸສົນ ໃຫ້ກັບຍາດຕິພີ່ນ້ອງ ຜູ້ທີ່ລ່ວງລັບໄປແລ້ວ ລວມທັງສັມພະເວສີ ຜີທີ່ບໍ່ມີຍາດ.