ວັດຄີລີ ຫຼື ວັດສຸວັນນະຄີລີ ຕາມຕຳນານກ່າວວ່າວັດນີ້ ສ້າງໂດຍຊາວພວນຈາກເມືອງຊຽງຂວາງ ເມື່ອປີ ພ.ສ 2316 ຄ.ສ 1773 ຢູ່ເທິ່ງເນີນທີ່ເປັນຫໍເຈົ້າຟ້າດອກໄສ້ເດື່ອ ເພື່ອອຸທິດໃຫ້ແກ່ທະຫານຊາວພວນທີ່ໄດ້ເສຍຊີວິດ ໃນການມາຊ່ວຍສູ້ຮົບ ກັບທະຫານພະມ້າ ວັດແຫ່ງນີ້ ເປັນສີ່ງກໍ່ສ້າງໜຶ່ງທີ່ຢືນຢັນເຖິງຄວາມສຳພັນອັນດີ ລະຫວ່າງຊາວພວນຊຽງຂວາງ ແລະ ຊາວຫລວງພະບາງ.
ເນື່ອງຈາກ ເຈົ້າຊາຍຊາວພວນ ທີ່ມີນາມວ່າ:
ເຈົ້າຄຳສັດທາ ໄດ້ມາອະພິເສກສົມຣົດກັບ ເຈົ້ານາງແວ່ນແກ້ວສາມຜິວ ຜູ້ເປັນພຼະຣາຊະທິດາຂອງ ເຈົ້າອິນທະໂສມ ແຫ່ງນະຄອນຫລວງພະບາງ ແລະໄດ້ສົ່ງກອງກໍາລັງທະຫານມາຊ່ວຍສົມເດັດພຼະເຈົ້າສຸລິຍະວົງ ຜູ້ເປັນພຼະເຊດຖາຂອງຂອງພຼະຊາຍາ (ອ້າຍຂອງເມຍ) ທີ່ມາສູ້ຮົບກັບກອງທັບຂອງ ພະຍາໂປ່ສຸພະລະ ແມ່ທັບພະມ້າທີ່ຄຸມກຳລັງພົນມາຕີເມືອງຫລວງພະບາງ ຈຳນວນເຖິງ 5,000 ຄົນ.
ໃນຄັ້ງນັ້ນ ໄດ້ສູ້ຮົບກັນເຖິງ 15 ວັນ 15 ຄືນ, ກອງທັບພະມ້າຕີໄດ້ເມືອງຫລວງພະບາງແຕກ ແລະ ພຼະເຈົ້າສຸລິຍະວົງ ຕ້ອງຍອມສະຫວາມິພັກຜູກສຳພັນກັບ ກຸງອັງວະ ພະມ້າ…
ເຊີ່ງຄຳວ່າ ສຸວັນ ແປວ່າ: ທອງຄຳ ແລະ ຄີລິ ແປວ່າ ພູເຂົາ ເຊີ່ງລວມກັນແລ້ວ ວັດສຸວັນນະຄີລີ ກໍ່ແປວ່າ: ວັດພູເຂົາທອງຄຳ ແລະ ສ່ວນບ້ານຫໍເຈົ້າຟ້າດອກໄສ້ເດື່ອ ກໍ່ໄດ້ປ່ຽນມາເປັນ ບ້ານຄີລີ ຕາມຊື່ວັດ ແຫ່ງນີ້.
(ປະຈຸບັນແມ່ນ ບ້ານຄີລີຊຽງທອງ)
ປະຈຸບັນຍັງຮັກສາໂຄງສ້າງ ແລະ ລວດລາຍອັນໂດດເດັ່ນປະດັບປະດາທີ່ມີຢູ່ດັ່ງເດີມໄວ້ ເທິງຫລັງຄາບໍ່ມີຍອດຊໍ່ຟ້າ ດ້ານຫລັງຂອງພຣະພັດທະສີມມາ ມີພະທາດຊົງແປດຫລ່ຽມຕັ້ງຢູ່ເທິງຖານສີ່ຫຼ່ຽມງາມສະຫງ່າຄຽງຄູ່ກັນມາຊ້ານານ…
ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຮຽບຮຽງໂດຍ: Anousone Manisouk, ຕຳນານວັດ ເມືອງຫລວງພະບາງ
